1986-1987 – Steekpartij leidt tot Forum tegen Potenrammerij
Op 30 juli 1986 werd een drietal mannen slachtoffer van potenrammers in het Oude Plantsoen (Deventer stadspark bij het NS-station), waarbij één van hen ook nog een messteek in de rug opliep. Omdat dit niet het eerste incident was, maar wel één dat vanwege het gewelddadige karakter ervan er flink inhakte bij bezoekers van het COC, werd begin 1987 een forum georganiseerd speciaal gewijd aan het geweld tegen homoseksuele mannen en lesbische vrouwen.
Ooggetuigenverslag uit Flipo nr. 17 van december 1986:
‘Dinsdagmiddag 10 november, rechtbank van Zutphen, het is doodstil. In de beklaagdenbank zitten drie jongens: 16, 18 en 21 jaar oud. Op de publieke tribune zitten links twaalf mannen (bijna allemaal van die je in het COC vaak ziet), rechts de familie van de verdachten.Ja, het is doodstil, de rechter praat tegen de hoofdverdachte; degene die met het mes gestoken heeft. Wat de rechter zegt maakt op mij een enorme indruk, ik hoop ook op de verdachten en op de familie, dat moet toch wel…Je kunt wel merken dat deze zaak goed voorbereid is, hij duurt zeker twee uur, zowel van de rechter als van de officier van justitie komt een ongelofelijk goed requisitor. God, ik wou dat er televisie bij was.
Voor deze zitting waren er enkele zaken van steunfraude; korte zakelijke veroordelingen zonder veel poespas, hamerstukken, soms lachwekkend dat wel. Onder de twaalf COC mensen is Chris, onze vertrouwde penningmeester, hij is het slachtoffer in deze zaak van potenrammerij in het Oude Plantsoen. ’s Avonds 30 juli, hoorde Chris hulpgeroep, hij twijfelde, zou hij gaan?, hij was bang; op dat moment dat hij besloot te gaan helpen kwamen de drie rammers op hem af en begonnen hem in elkaar te slaan, op een gegeven moment wist Chris los te komen en weg te lopen, toen kreeg hij nog een trap in zijn rug, tenminste dat dacht hij….. later bleek het een messteek te zijn….. vlak onder het hart, naast de wervelkolom.
Een maand later ongeveer, zijn de drie jongens gepakt.
(spelling en leestekengebruik van het oorspronkelijke artikel is intact gelaten)
Uiteindelijk worden de jongens veroordeeld en de straffen zijn fors. De minderjarige jongen van 16 kreeg voor zijn aandeel een maand tuchtschool met een proeftijd van een jaar, 100 uur dienstverlening en 500 gulden boete. De 18-jarige jongen kreeg een voorwaardelijke vrijheidsstraf van een maand en eveneens 100 uur dienstverlening en 500 gulden boete. De oudste dader, die al meerdere mishandelingen en inbraken op zijn strafblad had staan, werd aan een psychiatrisch onderzoek onderworpen. Het motief voor hun daad was volgens eigen beweegredenen ‘simpelweg omdat ze een hekel aan homo’s hebben en het leuk vonden om eens een paar flikkers in elkaar te slaan.
Forum Avond over ‘Potenrammerij’
Op vrijdag 30 januari 1987 vond de forumavond met het thema ‘Potenrammerij’ (of ‘Hoe veilig is Deventer voor lesbische vrouwen en homoseksuele mannen?’) plaats in het COC-pand. Het forum stond onder leiding van Bernard Duimel (zijn naam is al eerder gevallen in deze reeks), en sprekers waren burgemeester Waal van Deventer, officier van justitie de Haan, advocaat van de Zanden (die als advokaat van de hoofdslachtoffer in het hierboven genoemde geval van potenrammerij had opgetreden) en adjudant Wiesenberg diep in op het thema. Helaas is er geen directe verslaglegging van deze avond terug te vinden.
Klappen tijdens Nieuwjaarsviering
Een jaar later was het opnieuw raak tijdens de nieuwjaarsviering op 1 januari 1988; was het vooral erg gezellig binnen de muren van het COC-café, daarbuiten heerste een broeierige sfeer. Eerst werd een tweetal ramen ingegooid en vervolgens viel een drietal jongens (behorend bij een grotere groep jongens en meiden) bezoekers lastig. Dat resulteerde uiteindelijk in een directe confrontatie, waarbij ook de nodige klappen door de jongens werden uitgedeeld. Vanuit het COC werd kordaat gehandeld zodat de daders konden worden opgepakt. Deze werden naderhand veroordeeld tot een taakstraf en het schrijven van een excuusbrief.
In het COC werd naar aanleiding van dit incident op 4 februari 1988 een speciale avond georganiseerd over het omgaan met dergelijke situaties. Spreker was Willem v/d Bosch die wilde proberen de aanwezigen alert en weerbaar te maken bij bedreigingen en aanvallen. Zijn stijl van spreken en demonstreren bleek doorspekt met ironie en zwarte humor. Hoewel er veel handige tips werden gegeven vielen de aanwijzingen over hoe een aanvaller lichamelijk letsel toe te brengen niet bij iedereen in goede aarde. Een aantal mensen verliet de bijeenkomst omdat het beantwoorden van geweld met nog meer geweld indruisde tegen hun overtuiging. Een kort stukje uit het verslag van die avond toont aan dat een dergelijke reactie niet helemaal overdreven was.
Anekdote: ‘Hoezo bang? Geef die blaag een hoek!!’
‘Een hoek tegen de slaap is absoluut dodelijk, maar niet spectaculair. ‘Leuker is de truc met het neusbeen” aldus Willem (die de voorlichting geeft en volgens hemzelf alles in het leven al heeft meegemaakt): ‘zonder al te veel moeite kan je die namelijk in de hersenen laten verdwijnen. Als je ooit het geluk hebt een lijk langs de weg aan te treffen, kan je het eens uitproberen.’
Voor vrouwen die verkracht worden heeft Willem ook nog een suggestie: “de minder dodelijke truc met het oor. Als de dader op je ligt, vat hem dan bij het oor en geef er een korte, krachtige ruk aan. Bewaar het oor naderhand ter identificatie.”
(deel uit een verslag uit Flipo nr.3 – voorjaar 1988)
