1992 – Stadsgroep COC Apeldoorn opgericht
Sinds het COC in 1972 is opgericht hebben de meeste activiteiten altijd plaatsgevonden in Deventer zelf, terwijl de naam IJsselstreek toch deed vermoeden dat elders in de regio ook wat te doen moest zijn voor homo’s en lesbiennes. Verschillende initiatieven werden ondernomen, maar vaak sneuvelden deze na verloop van tijd door gebrek aan financiële middelen, tekort aan vrijwilligers of het ontbreken van een eigen locatie (of een combinatie hiervan). Een bloemlezing van dappere pogingen in de regio Stedendriehoek.
Apeldoorn
In Apeldoorn waren er lange tijd geen COC-activiteiten, maar de hiaten hierin werden ingevuld door de V.I.H.A. (Vereniging tot Integratie van Homoseksualiteit Apeldoorn) en Stichting ‘De Schouw’. De V.I.H.A. werd al in 1979 opgericht, maar hoewel er veel overeenkomende doelstellingen waren met het COC in Deventer had men nooit aansluiting gezocht. De Schouw was voornamelijk een bar en ontmoetingsplek voor homoseksuele mannen en richtte de activiteiten dan ook op die doelgroep.
Op 23 september 1991 wordt in Apeldoorn een bijeenkomst georganiseerd in de Canadian Club om te peilen of er behoefte bestond voor een eigen COC-afdeling. Apeldoorn was namelijk de enige stad in Nederland boven de 150.000 inwoners zonder eigen COC-afdeling. Veel mensen kwamen op deze bijeenkomst af en er werd een projectgroep gestart om tot een eigen COC-afdeling te komen. Op 27 januari 1992 werd opnieuw in de Canadian Club de stadgroep COC-Apeldoorn opgericht. Gebouw Walden aan de Spoorstraat mocht voorlopig gebruikt worden door het COC voor vergaderingen en weekendactiviteiten, tot er een eigen pand gevonden was.
In 1993 vond de Stadsgroep een onderkomen in De Meulenwiek; een schoolgebouw aan de Molenstraat. Naast het probleem om iedere keer een klaslokaal om te toveren in een gezellige caféruimte diende ook het geheel weer na het weekend opgeruimd opgeleverd te worden. De luxe van een eigen pand had COC Apeldoorn dus nog steeds niet.
In 1996 verhuisde COC Apeldoorn opnieuw naar een andere locatie. Ditmaal was het ‘De Boerderij’, waar de gemeente Apeldoorn het de afdeling mogelijk maakte een caféruimte te huren. Het blijkt in ieder geval een stuk sfeervoller dan het ongezellige klaslokaal aan De Meulenwiek. Iedere vrijdagavond was hier het COC-café geopend, met op de derde vrijdag een Vrouwenavond en op de laatste vrijdag een Mannenavond.
In 1997 zijn er nauwelijks nog berichten meer te vinden in afdelingsblad Flipo over COC Apeldoorn. Het is wel bekend dat in de reorganisatie van het Landelijk COC tussen 1998 en 2000, waarbij afdelingen omgevormd werden tot financieel zelfstandige verenigingen, er geen sprake meer was van een aparte COC-vereniging Apeldoorn. Waarschijnlijk was de jonge afdeling niet in staat om vanuit eigen kracht op eigen benen te staan. Het gebied en de COC-leden kwamen weer terug bij COC IJsselstreek.
Vanaf 1998 was er in Apeldoorn wel een nieuw commercieel homocafé gestart ‘Café-Bar Coming Out’ aan de van Kinsbergenstraat. Deze was begin 21e eeuw erg populair, maar daar kwam na een periode ook de klad in en werd dit café gesloten. Daarna kwam er een nieuwe eigenaar en ging de bar onder de naam ‘CO2’ (Coming-Out-Twee) weer open tot 2015. Daarnaast kende Apeldoorn van 2006 tot 2016 de populaire en trendy Gay-bar & Dance-club genaamd ‘Club Entrance’, waarbij vooral jongeren lekker uit hun bol konden gaan. Momenteel zit op dezelfde locatie feestcafé TEUN, waar sinds 2023 wordt maandelijks het Pride Café wordt gehouden. Ook is in 2023 de stichting ´Pride 055´ opgericht en worden regelmatig LHBTI+activiteiten georganiseerd, zoals de ‘Crush!-parties in Theatercafé Gigant.
Epe
In Epe wordt in 1984 na een thema-avond in jongerencentrum ‘De Trap’ het initiatief genomen om ook daar een werkgroep voor homoseksuelen op te richten met als eerste doel een ‘experimenteel homokafee’ te starten. Hiermee wilden de vijf leden van de werkgroep de homo’s van Epe en omgeving bij elkaar brengen in een gezellige sfeer. Op zaterdag 6 januari 1985 vindt het eerste café plaats in jongerencentrum ‘De Trap’ en vervolgens wordt deze maandelijks georganiseerd op de laatste zondagavond van de maand (van 19.30 tot 24.00 uur). In 1986 komt daar ook de tweede zaterdagavond bij (van 21.00 tot 01.00 uur). Het karakter van het café is zeer open: er kan gedanst worden, men kan er video kijken, spelletjes doen of gewoon wat drinken. De werkgroep wil geen aansluiting met COC Deventer, maar wel nauwe banden onderhouden om bijv. voorlichtingsmateriaal te kunnen gebruiken. Het verslag uit Flipo nr. 11 (maart 1985) geeft een gezellige sfeer weer, waar zo’n 25 mensen op af zijn gekomen.
Raalte
In 1992 ontstond ook de COC-werkgroep Raalte, maar het vinden van een geschikte ruimte voor de activiteiten was niet gemakkelijk. Slechts één week voor de start van de zondagmiddagsalons ontzegde een horeca-eigenaar de COC-werkgroep de toegang. In allerijl kon men voorlopig bij het Rode kruis-gebouw terecht, maar het zoeken naar een andere locatie in Raalte leverde niets op. Na een open brief, waarin de horeca in Raalte opgeroepen werd een ruimte voor het COC beschikbaar te stellen, reageerde De Halve Maan in Wijhe, waar COC’ers wel van harte welkom waren. Hier werden dan ook tot medio 1993 de activiteiten op de zondagmiddag georganiseerd.
Vanaf 10 september 1993 kon men namelijk terecht in ‘De Leeren Lampe’ in Raalte, nadat eerdere besprekingen met cultureel centrum ‘De Joetse’ op niets waren uitgelopen. De activiteiten werden nu op de tweede vrijdagavond van de maand gehouden, zodat de naam ‘zondagmiddagsalon’ gewijzigd werd in ‘COC-café’. Vanaf september 1995 is echter de tweede zondagmiddag weer de activiteitendag van de werkgroep Raalte, deze keer onder de naam ‘Café Homles’. In samenwerking met de regionale omroep worden in die jaren door de werkgroep Raalte ook speciale uitzendingen verzorgd.
De activiteiten van de werkgroep Raalte staan tot medio 1996 op de agenda van COC IJsselstreek. Dan stopt de overeenkomst met ‘De Leeren Lampe’ en daarmee komt er ook een eind aan de maandelijkse activiteiten in Raalte. Er blijft nog wel een periode een contactpersoon actief, bij wie mensen terecht konden voor vragen en informatie over het COC. Ook op politiek vlak bleef in Raalte nog enige jaren iemand de vinger aan de pols houden.
Zutphen
26 mei 1982 werd ook in Zutphen een COC-werkgroep opgericht en de hele zomer werden voorbereidingen getroffen voor het nieuwe seizoen. Op zondagavond 5 september opende datzelfde COC-Zutphen voor het eerst haar deuren met een groots openingsfeest. Iedere zondagavond werd dé uitgaansavond voor ‘menig pot en poot uit Zutphen e.o.’; deze avonden werden gehouden in jongerencentrum Débarak aan de Houtwal. Het waren zogenaamde open avonden, wat betekende dat iedereen welkom was en niet hoefde aan te bellen om vervolgens door een deur en langs een gordijn binnen te moeten komen (zoals het er in die tijd nog aan toe ging in ‘De Bokking’ in Deventer).
Naast die wekelijkse ‘soosavonden’ werd geprobeerd om op de eerste donderdag van de maand een thema-avond te organiseren (bijv. Angst & Agressie) of een videofilm te vertonen. COC werkgroep Zutphen e.o. begon ook met het geven van voorlichting en met het plannen van een vrouwenavond. Vanwege het geringe aantal vrijwilligers (Zutphen kon bogen op zo’n 30 COC-leden) was het lastig om al deze plannen te continueren. Ook het niet goed samenwerken tussen moederafdeling IJsselstreek en de werkgroep Zutphen wekte irritatie op bij sommige vrijwilligers.
Begin 1984 stopten twee bestuursleden en even leek het erop dat de werkgroep zou ophouden te bestaan, met uitzondering van de soosavonden in Débarak. Toch weet men nieuwe vrijwilligers aan te trekken en de aandacht gaat in 1984 vooral uit naar het naar buiten treden; infostands tijdens bijzondere dagen in Zutphen, Warnsveld en Lochem en het geven van voorlichting aan scholen en vorminscentra. Financieel gaat het de werkgroep niet voor de wind, maar met steun van de provincie gaat het toch.
In 1985 verslechterd de band tussen Débarak en de COC-werkgroep; het open karakter en de vrijwilligers van Débarak maken de drempel voor sommige bezoekers te groot (meer behoefte aan intiemere sfeer). Een nieuwe locatie wordt gevonden aan de Lieve Vrouwenstraat 10, waar men vanaf najaar 1985 iedere eerste en derde zondagavond van de maand terecht kan. De derde zondag wordt bovendien thema-avond waarbij thema’s als ‘AIDS’ en ‘Jongeren en school’ aan bod komen.
Door bestuurswisselingen vanaf 1987 was er steeds minder betrokkenheid met de COC-afdeling in Deventer. De COC-ledenvergadering besloot in 1988 dat van de werkgroep Zutphen in ieder geval de penningmeester en de secretaris lid diende te zijn van het COC (omwille van de subsidie); toen dat in maart 1989 niet zo bleek werd de COC-werkgroep Zutphen opgeheven om als zelfstandige werkgroep door te gaan.
Vanaf 2016 werden twee ambassadeurs namens het COC in Zutphen actief en dit deden ze niet onverdienstelijk. Want mede door hun ijver is Zutphen sinds 2017 een Regenbooggemeente en worden er regelmatig activiteiten georganiseerd voor de LHBTI+ gemeenschap. Van september 2017 tot juni 2018 werd in café Camelot aan de Groenmarkt op iedere laatste zondagavond een Roze Zondag gehouden. In 2019 werd op een aantal zondagen het Café Inclusief georganiseerd in het Genietcafé aan het Oude Bornhof. Hier kwamen verschillende thema’s aan bod zoals het ABC van LHBT (31 maart 2019), LHBTI in Zutphen – Regenboog-zebrapad (30 juni 2019), LHBTI & Veiligheid (29 september), LHBTI & Sport (24 november). Café Inclusief moest begin 2020 helaas stoppen vanwege de coronaperiode en is nadien niet meer hervat.
Van 2019 tot maart 2023 werd bij WalhallaB aan de Waterstraat iedere tweede woensdag van de maand ‘Your Pride’ georganiseerd voor LHBTI-jongeren van 12 tot 23 jaar. Op 10 juni 2023 werd de allereerste Pride Zutphen gehouden; een succesvol initiatief dat ook in 2024 navolging krijgt. Binnenkort wordt een Regenboog-zebrapad aangelegd bij de ingang van het NS-station, zodat ook treinreizigers weten dat Zutphen een trotse regenboogstad is.
